“7226 Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 26.03.2020 tarih ve 31080 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Kanun’la; Koronavirüs salgınının oluşturacağı olumsuzlukları önlemeye yönelik Kısa Çalışma Ödeneği, 2020 yılında İşverene Asgari ücret desteği uygulanması, Çek ve sicil Affı gibi pek çok düzenleme yapılmıştır.
Kanunla yapılan düzenlemelerden öne çıkan hususlar özet olarak aşağıdaki gibidir.
ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ FATURALARININ KAPSAMININ 1 YILA KADAR ERTELENMESİ
Kanunun 2. maddesi ile; 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna eklenen 13. maddeyle, 01.01.2020 tarihinden geçerli olmak üzere elektrik ve/veya doğal gaz tüketim bedellerinin tahakkuk ve/veya tahsilatlarının süresinin ve kapsamının belirlenerek 1 yıla kadar ertelenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı’na yetki verilmiştir.
Bu uygulanmaya ilişkin usul ve esaslar, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenecektir.
DÖVİZLE YAPILAN BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ (BES) KATKI PAYLARI İÇİN KUR FARKI
Kanunun 4. maddesi ile; Gelir Vergisi Kanunun 75. maddesine eklenen fıkra ile, yabancı para cinsinden yapılan BES katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur farkı dikkate alınmayacaktır.
KİMLİK BİLDİRME KANUNUNA GÖRE YAPILACAK BİLDİRİMLERİN ELEKTRONİK OLARAK YAPILABİLMESİ
Kanunun 5. maddesi ile; 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanununun 6. maddesine eklenen fıkra ile; özel veya resmi her türlü konaklama, dinlenme, bakım ve tedavi tesislerinin, ticaret ve sanat amacı güden bütün iş yerlerinin ve öğrenci yurtlarının sorumlu işleticileri tarafından tarafından örneğine uygun kimlik belgesi doldurularak üç gün içinde genel kolluk kuvvetlerine verilmesi zorunlu olan kimlik bildirimi sorumlu işleticiler tarafından, elektronik ortamda da yapılabilir. Bildirimlerin elektronik ortamda yapılması durumunda mahalle veya köy muhtarına onaylatmaya gerek yoktur.
Bu fıkra kapsamında elektronik ortamda yapılan bildirimler, genel kolluk tarafından köy ve mahalle muhtarları ile paylaşılacaktır.
MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ ÜCRETLERİNİN İŞSİZLİK SİGORTASINDAN KARŞILANMASI
Kanunun 16. maddesi ile 4447 sayılı Kanunun ek 3. Maddesi değiştirilerek, tehlikeli ve çok tehlikeli mesleklerde çalışanlar tarafından alınması gereken Mesleki Yeterlilik Belgesine ilişkin sınav ve belge ücretleri 31.12.2021 tarihine kadar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.
ESNAF AHİLİK SANDIĞI UYGULAMASININ ERTELENMESİ
Kanunun 17. maddesi ile; 4447 sayılı Kanuna eklenen geçici 22. madde ile, Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının 01.01.2021 tarihinde sonra başlanması yönünde düzenleme yapılmıştır.
TÜRKİYE’DE İKAMET ETMEYEN TÜRK VATANDAŞLARINA DÖVİZ CİNSİNDEN BES İMKANI
Kanunun 18. maddesi ile; 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun 5. maddesinde değişiklik yapılarak; Türkiye’de ikamet etmeyen Türk vatandaşları ve 5901 sayılı Kanunun 28. maddesi kapsamında (Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocukları) olanlar için döviz cinsinden bireysel emeklilik sistemine dahil olabilmesine imkan verilmiştir.
DÖVİZ OLARAK ÖDENEN BES KATKI PAYLARINDA DEVLET KATKISININ %10’A İNDİRİLEBİLMESİ
Kanunun 19. maddesi ile; 4632 sayılı Kanunun ek 1. maddesinde değişiklik yapılarak, bireysel emeklilik sisteminde katılımcının sisteme ödediği katkı payının %25’i kadar olan Devlet katkısının, döviz cinsinden ödenen paylar için %10’a kadar indirilmesine yönelik Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
DERNEK ÜYELERİ İÇİN BİLDİRİM ZORUNLULUĞU
Kanunun 21 ila 24. maddeleri ile; 5253 Sayılı Dernekler Kanunu’nun değiştirilen 23. Maddesi ile; dernek üyeliğine kabul edilenler ile üyeliği sona erenlerin adı, soyadı, doğum tarihi ve kimlik numarası ile kabul edilme ve sona erme tarihinden itibaren 45 gün içinde merkezinin bulunduğu dernekler birimine bildirilmesi zorunlu hale getirilmiştir.
Bu bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen dernek yöneticilerine beş yüz Türk lirası idarî para cezası verilecektir.
Derneklerle ilgili her türlü kayıt ile iş ve işlem elektronik ortamda da yapılabilecek ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenecektir.
Dernekler altı ay içinde, üyeliği devam edenlerin adını, soyadını, doğum tarihini ve kimlik numarasını merkezinin bulunduğu dernekler birimine bildireceklerdir.
ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ
Kanunun 29. maddesi ile; 5510 sayılı Kanuna geçici 80. madde eklenerek 2016 yılından 2019 yılı sonuna kadar sağlanan asgari ücret desteği; 01.01.2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere sektör ayırımı yapılmaksızın, günlük 2,50 TL, aylık 75 TL olarak ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek işverenlere sağlanacaktır. Verilecek Asgari ücret desteğinin finansmanı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.
BUNA GÖRE; 4/A SİGORTALILARI ÇALIŞTIRAN İŞVERENLERCE;
a. 2019 yılının aynı ayına ilişkin SGK’ye verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
b. 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar,
bu işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecektir.
Ancak prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 256 TL olarak esas alınacaktır.
Bu kapsamda destekten yararlanılacak ayda, 2019 yılı Ocak ila Kasım ayları aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu destekten faydalanılamaz.
Yasal süresi dışında SGK’ ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya Hazine ve Maliye Bakanlığına verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bu teşvikten faydalanılamaz.
Ayrıca 2020 yılı Ocak ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresinde vermeyen, sigorta bildirgelerinin zamanında ödemeyen, sigortasız işçi çalıştıran ya da sigortalının fiilen iş yerinde çalışmadığı tespit edilenler ile SGK’ ya prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunan ve 2020 yılı içinde ilk defa Kanun kapsamına alınan iş yerleri bu teşvikten yararlandırılmaz.
Tecil ve taksitlendirme imkanından yararlananlar bu imkan devam ettiği sürece bu teşvikten yararlanacaktır.
KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI ŞARTLARININ KOLAYLAŞTIRILMASI
Kanunun 41. maddesi ile; 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun “Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği” başlıklı ek-2 nci maddesinde değişiklik yapılmıştır.
Çalışanların kısa çalışma ödeneği alabilmeleri için işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmeleri gerekmektedir. İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle adına işsizlik sigortası primi ödenmiş olması gerekmektedir.
Yapılan değişiklikle; 01.02.2020 tarihinden itibaren 30.06.2020 tarihine kadar işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi şartı, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olma ve son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanacaktır.
Bu uygulamadan yararlanmak için işverenin haklı nedenle fesih hakkı hariç işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.
ÇALIŞILMAYAN SÜRELER İÇİN TELAFİ ÇALIŞMASI SÜRESİNİN ARTIRILMASI
Kanunun 43. maddesi ile, 4857 sayılı İş Kanununun 64. maddesinin birinci fıkrası değiştirilerek, zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren tarafından iki ay içinde yaptırılabilecek telafi çalışmasının süresi dört aya çıkartılmış ve bu sürenin arttırılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
Buna göre, işveren dört ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilecektir.
KARŞILIKSIZ ÇEK VE PROTESTOLU SENETLER İLE KREDİ VE KREDİ KARTLARI BORÇLARINA İLİŞKİN KAYITLARIN DİKKATE ALINMAMASI
Kanunun 48. maddesi ile; 5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna eklenen geçici 2. Madde ile; anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24/3/2020 tarihinden önce olup da; kullandığı nakdî ve gayrî nakdî kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, bu borçların ödenmesi geciken kısmının 31.12.2020 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacaktır.
KONAKLAMA VERGİSİNE ERTELEME
Kanunun 51. maddesi ile; 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 34. Maddesi ile ihdas edilen Konaklama Vergisinin 01.04.2020 olarak belirlenen yürürlük tarihi 01.01.2021 olarak yeniden belirlenmiştir.
DAVA AÇMA SÜRELERİ İLE YARGI İCRA VE İFLAS KANUNUNDAKİ SÜRELERİN DURDURULMASI
Kanunun geçici 1. maddesi ile; Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla bazı düzenlemeler yapılmıştır.
Buna göre;
1.
a. Bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler,
b. İdari Yargılama Usulü Kanunu,
c. Ceza Muhakemesi Kanunu,
d. Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim tarafından tayin edilen süreler,
e. Arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler,
13.03.2020 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren 30.04.2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar durdurulmuştur.
İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22.03.2020 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren 30.04.2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar durdurulmuştur.
Ayrıca yukarıda yer verilen her iki maddede yer alan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlayacaktır. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılacaktır.
Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini 6 ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilecek ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilecektir.
AŞAĞIDAKİ SÜRELER BU UYGULAMANIN KAPSAMI DIŞINDADIR:
a. Suç ve ceza, kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda düzenlenen zamanaşımı süreleri.
b. 5271 sayılı Kanunda düzenlenen koruma tedbirlerine ilişkin süreler.
c. 6100 sayılı Kanunda düzenlenen ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler.
2004 sayılı Kanun ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlar kapsamında;
a. İcra ve iflas daireleri tarafından mal veya haklara ilişkin olarak ilan edilmiş olan satış gününün durma süresi içinde kalması halinde, bu mal veya haklar için durma süresinden sonra yeni bir talep aranmaksızın icra ve iflas dairelerince satış günü verilecektir. Bu durumda satış ilanı sadece elektronik ortamda yapılacak ve ilan için ücret alınmayacaktır,
b. Durma süresi içinde rızaen yapılan ödemeler kabul edilecek ve taraflardan biri, diğer tarafın lehine olan işlemlerin yapılmasını talep edebilecektir,
c. Konkordato mühletinin alacaklı ve borçlu bakımından sonuçları, durma süresince devam edecektir,
d. İcra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli olan diğer tedbirler alınacaktır.
Ödenemeyen İş Yeri Kira Bedellerine İlişkin Düzenleme
Kanunun geçici 2. maddesi ile; 01.03.2020 tarihinden 30.06.2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacaktır.
FACEBOOK YORUMLAR